„Trudne życie Katarzyny Kobro – artystka i jej zmagania z przemocą”

Katarzyna Kobro – wybitna rzeźbiarka w cieniu tragedii

Katarzyna Kobro, jedna z najwybitniejszych artystek XX wieku, urodziła się 26 stycznia 1898 roku w Moskwie. Jej życie było naznaczone zarówno artystycznym geniuszem, jak i osobistymi dramatami. W 1920 roku poślubiła Władysława Strzemińskiego, z którym tworzyła jedno z najważniejszych małżeństw artystów awangardowych. W 1936 roku urodziła ich jedyna córka, Nika.

Powrót do Łodzi i okupacyjne decyzje

W czasie II wojny światowej Kobro wraz z mężem i córką zamieszkała w Łodzi, przemianowanej przez hitlerowców na Litzmannstadt. Aby poprawić trudne warunki życia, małżeństwo podpisało tzw. rosyjską listę, co umożliwiało zwiększony przydział żywności. Kobro w dokumentach podała Rygę jako miejsce urodzenia, mimo że faktycznie urodziła się w Moskwie. Ta decyzja wywołała napięcia w związku, ponieważ Strzemiński, jako polski patriota, odczuwał moralne konsekwencje tego kroku.

Trudne relacje rodzinne

Małżeństwo Kobro i Strzemińskiego było pełne napięć. Artystka musiała opiekować się mężem, który poruszał się o kulach, oraz zajmować się domem i córką. Poświęcała własne ambicje artystyczne, aby wspierać twórczość męża.

W relacjach rodzinnych pojawiały się poważne konflikty, w tym incydent związany z chrztem córki w cerkwi, który został dokonany bez wiedzy Strzemińskiego. W domu dochodziło także do przemocy – Strzemiński wyzywał Kobro oraz stosował przemoc fizyczną, bijąc ją drewnianymi kulami.

Oskarżenia i pogarszająca się sytuacja materialna

Po wojnie, w 1947 roku, Strzemiński próbował odebrać Kobro prawa rodzicielskie, oskarżając ją o wynaradawianie córki. Sąd odrzucił jego pozew, uznając, że córka nie darzyła ojca miłością, a dalsze kontakty mogłyby negatywnie wpłynąć na jej zdrowie psychiczne.

W tym czasie sytuacja materialna Kobro dramatycznie się pogorszyła. Utrzymywała się ze sprzedaży ręcznie robionych zabawek i innych drobnych prac. Mimo że jej dzieła zaczęły być wystawiane, żyła w ubóstwie i izolacji. Aby przetrwać, korzystała z alternatywnych rozwiązań, takich jak parzenie kawy z żołędzi.

Tragiczna decyzja dotycząca rzeźb

Podczas okupacji hitlerowskiej twórczość Katarzyny Kobro została uznana za „sztukę zdegenerowaną”. W obawie przed represjami artystka ukrywała swoje rzeźby, jednak część z nich została zniszczona. W jednym z najbardziej dramatycznych momentów, zmuszona trudnymi warunkami życia, spaliła część swoich dzieł, aby ogrzać mieszkanie i przygotować posiłek dla córki.

Ostatnie lata życia i śmierć

Po wojnie Kobro stanęła przed kolejnymi wyzwaniami. W 1949 roku została oskarżona o odstępstwo od narodowości polskiej, jednak rok później została uniewinniona. W tym samym czasie zdiagnozowano u niej nieoperacyjnego raka szyjki macicy. Choroba postępowała szybko, powodując ogromne cierpienia. Katarzyna Kobro zmarła 21 lutego 1951 roku w hospicjum, ważąc zaledwie 43 kg. W ostatnich dniach życia oddała wszystkie swoje rzeźby, wiedząc, że jej czas dobiega końca.

Dziedzictwo Katarzyny Kobro

Pomimo tragicznych losów, Katarzyna Kobro pozostaje jedną z najwybitniejszych postaci polskiej sztuki awangardowej. Jej twórczość, choć w dużej mierze zniszczona, wciąż inspiruje kolejne pokolenia artystów. Kobro była pionierką w zakresie rzeźby abstrakcyjnej, kładąc nacisk na przestrzeń i formę w unikalny sposób. Jej prace są obecnie eksponowane w najważniejszych muzeach, a jej wkład w rozwój sztuki konstruktywistycznej pozostaje nieoceniony.